Về tên gọi và cách viết đơn
vị tiền tệ của Việt Nam, Luật Ngân hàng Nhà nuớc 2010 (điều 16) quy định: “Đơn vị tiền của nước Cộng hoà xã hội chủ
nghĩa Việt Nam là "Đồng", ký hiệu quốc gia là "đ", ký hiệu
quốc tế là "VND", một đồng bằng mười hào, một hào bằng mười xu”.
Luật đã quy định hết sức cụ thể, rõ ràng về tên gọi của đồng tiền
Việt Nam (đồng), ký hiệu trong nước (đ) và nước ngoài (VND). Quy định này cũng
phù hợp với thông lệ quốc tế, theo tiêu chuẩn ISO 4217. Tuy nhiên, điều đáng tiếc là hiện
nay, rải rác ở một số trang tài liệu ấn phẩm, thậm chí trên cả một số phương
tiện truyền thông thuộc lĩnh vực tài chính, ngân hàng việc gọi tên và ký hiệu
đơn vị tiền tệ đối với đồng tiền Việt Nam được sử dụng một cách tuỳ tiện.
Xin đơn cử một vài trường hợp phổ biến sau:
- Không dùng chữ viết tắt đồng tiền Việt Nam là “VND” lại dùng
là “VNĐ” hoặc thậm chí dùng cả ký hiệu “$” để chỉ đồng tiền Việt Nam (?).
Như nói ở trên đây, quy định viết tắt từ VND cho đồng tiền Việt Nam
là ký hiệu theo tiêu chuẩn ISO 4217, mang tính phổ cập ở tầm Quốc tế, mẫu tự sử
dụng ở đây là tiếng Anh. Thế nên việc dùng ký hiệu VNĐ là hoàn toàn không đúng,
thể hiện sự chắp vá tuỳ tiện kiểu “nữa tây, nữa ta” mà không theo một chuẩn mực
nào.
Ngoài ra, cũng có trường hợp, do thói quen, trên một số văn bản thể hiện ký hiệu đơn vị tiền tệ của bất cứ quốc gia nào, kể cả tiền Việt, lại dùng ký hiệu “$”. Cần biết rằng, ký tự đặc biệt “$” là để chỉ đơn vị tiền tệ được gọi tên theo tiếng Anh là “dollar” (đô la) nói chung. Trong đó, có rất nhiều quốc gia dùng tên gọi đơn vị tiền tệ là đô la và ký hiệu “$” là để chỉ đơn vị đó. Ví dụ đô la Đài Loan, đô la Tây Ban Nha, đô la Úc … Thế nên, dùng ký tự “$” để chỉ đơn vị tiền tệ không lấy tên là đô la, rõ ràng là một sự nhầm lẫn đáng tiếc!
- Đọc tên đồng tiền Việt Nam là “Việt Nam đồng”:
Theo tiêu chuẩn ISO 4217 (do
Tổ chức Tiêu chuẩn hóa Quốc tế ISO ban hành), tên của đồng tiền quốc gia được
dùng 3 mã ký tự và tất cả các đơn vị tiền tệ trên thế giới đều được dùng ký
hiệu theo hướng này. Trong đó, 2 ký tự đầu là biểu trưng cho quốc gia, ký tự
thứ 3 biểu trưng cho tên gọi đồng tiền đó (thiên về cách phát âm của người bản
xứ). Chẳng hạn như CND (Canadian Dollar - đồng Đô la Ca na da), CUP (Cuban Peso
- đồng Pê - sô Cuba), RUB (Russian ruble - đồng rúp Nga) .v.v…
Thế nên Luật Ngân hàng Nhà nước Việt Nam quy định dùng ký hiệu
“VND” cho đồng tiền Việt Nam không có nghĩa là phải đọc chúng là “Việt Nam đồng” mà phải đọc và chỉ cần
đọc là “đồng” hay “đồng Việt Nam” cho hợp với ngữ pháp
tiếng Việt, khi thể hiện các văn bản thuần Việt. Hoặc chỉ đơn giản là “Vi – En
– Đi” (phiên âm) tên các chữ cái viết tắt, khi thể hiện các văn bản bằng tiếng
Anh.
Thiễn nghĩ, gọi không đúng tên đồng tiền quốc gia có thể là chuyện
nhỏ nhưng trong một số trường hợp quan yếu lại có thể vô tình gây nên những tình
huống phản cảm không đáng có, làm lu mờ đi những trang tài liệu giá trị, thậm
chí có thể tổn hại đến danh dự Quốc gia… Khi đó, vấn đề hẳn sẽ không còn là
chuyện nhỏ và không phải chỉ là chuyện về cái tên gọi mà thôi!
